"सहवाचन"

आज जागतिक ग्रंथ दिन...
वाचाल तर वाचाल हे आपण सर्वच जाणतो . वाचन संस्कृती जपली पाहिजे , वाढली पाहिजे .
परंतु आजकालची आपली पिढी जास्तीतजास्त फेसबुकवर च्याटिंग करताना दिसते.
वाचनाचे महत्व माझ्या कट्ट्यावरच्या मित्र मैत्रीणीना कळावे म्हणून हा प्रपंच.

"या ग्रंथाचे देणे , कल्पतरुहुन उणे
परीसापरीस अगाध देणे ,चिंतामणी ठेंगणा "

अर्थात -वाचनाने मिळणारे ज्ञान आणि आनंद यांचे मोल आपण कधीच करू शकत नाही..
तिथे चिंतामणीहि ठेंगणा आहे. दर्जेदार वाचनाने आपली प्रतिभा अधिक प्रगल्भ आणि
अधिक सकस होते.
निवडक ग्रंथांची आपकमाई गाठीशी असणारा माणूस आयुष्यातील व्यथा वेदनांची गाठोडी
काहीकाळ तरी मानगुटीवरून उतरवून ठेवून स्वत:च्या त्या आनंद गुफेत प्रवेश करून आनंदविभोर
होऊ शकतो. वाचन, मग ते स्वान्तसुखाय एकांती -मुकवाचन , स्वतः शी मोठ्याने केलेले मुखवाचन
असो अथवा प्रीयजनांबरोबर केलेले सह वाचन असो . वाचनाने मिळणारे आंतरिक सुख इंटरनेट
वरील सर्फिंगने नाही मिळत. पुस्तकातील प्रत्येक वाक्यागणिक प्रेत्येकजण आपापल्या मनात
स्वत;ची कल्पना चितारतो .... तो आनंद काही वेगळाच असतो. (मिलिंद बोकील यांचे "शाळा"
पुस्तक वाचले असेल तर याचा अनुभव नक्की घ्याल किंवा डायरी ऑफ ऑन फ्रंक हे पुस्तक
वाचले तर तिचे नाझी छळ छावणीतील भोगलेल्या दुखा:चा जिवंत अनुभव मिळतो. )

यामध्ये सहवाचन हा वाचनाचा सर्वात उत्कृष्ट वाचन प्रकार आहे.कारण सहजीवनाच्या
आंतरिक प्रेरणेचाच एक अविष्कार पुस्तकांच्या सहवाचनात प्रकटतो .
" तुका म्हणे सर्व सुख त्या संगती , घडले पण ते संतांचिया " सहवाचन हि अशीच एक
सुखाची पंगत आहे. सहवाचन म्हणजे सर्वांचे संगतीत केलेले ग्रंथ वाचन . कथा, पोथी -पुराणे
वाचन हे सहवाचनाचे प्रकार आहेत. सर्वाना बरोबर घेऊन घेतलेला वाचनाचा आनंद म्हणजे
काव्यसंमेलन. आणि काव्यसंमेलनातील आनंद म्हणजे परम सुखाची अनुभूति। …!

                                                                              "समिधा "

कोंडलेल्या या जीवांच्या .....!!

 


कोंडलेल्या या जीवांच्या
यातना समजून घ्या  !
जागवा संवेदना
वेदना जाणून घ्या   !

चिड़िया घर पाहताना पर्यटकांना आनंद देण्यासाठी कितीतरी जातिप्रजातीच्या सुंदर मोहक रंगांच्या , अावाजाच्या त्या रंगबिरंगी पक्ष्यांना त्यांच्या मूळ स्थानांपासून इथवर लांब आणून पिंज-यांमध्ये बंद केले होते. 

     प्रत्येक पिंज-यापुढे उभे राहून मोठा वैश्विक आनंद प्रत्येक पर्यटक घेत होता  .  आणि आतले पक्षी कावरे बावरे झालेले   …!  भेदरलेले , घाबरलेले  दिसत होते   . (निदान मला तरी तसेच दिसत होते ) .  जंगलात 

झाडांवर स्वैरपणे उड़ने , हुंदडने … आनंदाने ओरडणे  … मना प्रमाणे आकाशाचा वेध घेणे  । मर्जी प्रमाणे फुलांचा मकरंद , फळांचा रसास्वाद घेणे , बिया दाने टिपणे हा स्वत:चा स्वत: उपभोगलेला आनंद त्यांना या 

पिंज-यात, कृत्रिम फांद्यांवर आणि अडकवलेल्या धान्य आणि पाण्याच्या भांड्यांतून  मिळणार कसा  ??  (फिश टैंक मधले मासे पाहुनही मनाची अशीच घालमेल होते )  . 

किती क्रूर आहे माणूस ! त्यालाही असे अडकवले पिंज-यात तर त्याची प्रतिक्रिया काय असेल  ? 

                                                                                                      "समिधा"